“Met een kleine inspanning kan je al heel snel circulair bouwen”, begint Van Kooten. “Om een voorbeeld te noemen: de isolatie die we gebruiken bij dit project is gemaakt van vermalen krantpapieren. Een uitstekende isolatie die zorgt voor een heel fijn binnenklimaat én een fijne beleving. Een kleine moeite om daar voor te kiezen, en tegelijkertijd een grote aanwinst voor het gebouw. Een eye opener voor ons op isolatie gebied want het is prima toepasbaar voor andere projecten en nauwelijks kostenverhogend.”

WLB Zeeland
Van Kooten legt uit dat ze niet wisten hoe de kwaliteit van het materiaal uit het donorgebouw zou zijn. Dus dat hebben ze getest. “We hebben verschillende Mock-ups gemaakt en daaruit hebben we kunnen concluderen dat het materiaal prima voldoet aan de eisen. Daaropvolgend is het, in samenwerking met WLB Zeeland, bewerkt tot nieuw materiaal. De samenwerking is heel erg leuk verlopen, geeft voldoening en motiveert. In de toekomst weten we WLB Zeeland opnieuw makkelijk te vinden!”

Bibliotheek
“Je moet jezelf losmaken van de standaardgedachte” dan pas kunnen we circulair bouwen, geeft Van Kooten aan. “Waar je vroeger een spijker sloeg om iets vast te zetten, moet je nu een schroef gebruiken. Omdat je een schroef eruit kunt halen en een spijker niet meer. Dat zijn van die kleine dingen waar je op moet letten. Bijvoorbeeld de gevelleien; van te voren hadden we afgesproken dat die allemaal vast geschroefd zouden worden. Maar toen de schroeven op raakten, werden er toch spijkers geslagen. De circulaire gedachte dringt soms nog niet helemaal door. De complete mindset moet om. Tegelijkertijd merk ik dat de stap naar circulair bouwen voor de houtskeletbouw niet zo groot is. Het enige waar we nu nog tegen aanliepen was het zoeken naar plekken waar je circulaire materialen kunt verkrijgen. Er zou een grote bibliotheek moeten zijn met circulaire voorraadmaterialen.”

Zeeuwse zuinigheid
Van Kooten vertelt dat het personeel meteen enthousiast was. Zeker toen ze hoorden dat het oude materiaal van het Rijkswaterstaatgebouw gebruikt ging worden. Wij allen waren blij met het project en met het feit dat we gezamenlijk met de Zeeuwse bouwpartners een mooi innovatief werk zouden gaan maken. Ook om te laten zien dat onze ‘Zeeuwse zuinigheid’ meer is dan alleen dit gezegde; we zijn ook zuinig op onze planeet! Bewust bezig zijn met de materialen die je gebruikt. In de toekomst zuinig zijn op de materialen die je al hebt, deze niet onnodig verspillen en er niet meer vanuit gaan dat je materiaal maar één keer kunt gebruiken.”

Persoonlijke band
“Uiteindelijk treft dit project een veel groter doel. Alle betrokken partijen maken onderdeel van het bouwproces. Je komt vaak bij elkaar omdat je het proces van circulariteit bespreekt. Zo creëer je een persoonlijke band met alle partijen en dat zie je uiteindelijk terug in het hele proces van bouwen. Je weet wie er verantwoordelijk is voor een bepaald onderdeel waardoor je diegene ook makkelijk kan benaderen. Door de korte lijntjes verloopt de samenwerking beter.”

Maximaal circulair
“In het vervolg zou ik iets meer tijd pakken in het voortraject van het ontwerp. Zodat het duidelijk is wat er beschikbaar is aan materialen, wat we werkelijk nodig hebben of hoe we ons ontwerp dusdanig hadden kunnen veranderen om de beschikbare materialen maximaal te gebruiken. Als er in het voortraject meer opties bekend zijn en je je goed in het beschikbare materiaal kunt verdiepen, is er een hogere kans om maximaal circulair te bouwen. Je kunt dan beter de juiste manier van het verwerken van het bouwmateriaal bepalen om het mogelijk nog een derde leven te geven.”

Van Kooten merkt op dat de stap naar circulair makkelijker zou zijn als er meer steun zou zijn vanuit de overheid. “De overheid zou een sturende rol aan moeten nemen. In haar projecten en ook in de normale projecten. Door een eis op te leggen, bijvoorbeeld dat er een minimaal aantal al dan niet volledige projecten circulair gebouwd wordt en daar dan ook ondersteuning bij biedt. Of er zou een toeslag kunnen komen op nieuwe materialen waardoor er meer voorraadhoudende partijen komen. Dat zorgt voor een groter aanbod van herbruikbare materialen”.

Circulair bouwen